Podstawowym założeniem w Teorii Ograniczeń (Theory of Constraints), opracowanej przez Dr Eliyahu Goldratt w latach siedemdziesiątych jest to, że każdy, nawet najbardziej złożony proces, ma jedno ograniczenie tzw. Wąskie gardło. Metoda po raz pierwszy przedstawiona została w książce CEL 1 – doskonałość w produkcji.
To właśnie wąskie gardło wpływa na wydajność całego procesu. Teoria Ograniczeń, skupia się na precyzyjnej identyfikacji ograniczenia w procesie i podjęciu działań, które skutkują zmniejszeniem lub całkowitą likwidacją wąskiego gardła. Należy przy tym pamiętać, że likwidacja ograniczenia w jednym miejscu skutkuje pojawieniem się nowego wąskiego gardła w innym miejscu.
Podstawowe pytania, na jakie musisz znaleźć odpowiedź chcąc dokonać zmiany to:
Co zmienić, to początek twojej drogi do znalezienia wąskiego gardła.
Teoria Ograniczeń wypracowała zbiór metod o wspólnej nazwie Narzędzia Myślowe (Thinking Processes). Jest to metoda logicznego wnioskowania pozwalający z pojedynczych pytań i zdań („Jeżeli [przyczyna], to [skutek]”) tworzyć skuteczne rozwiązania bardzo złożonych problemów twojej organizacji.
Odpowiedź na trzecie pytanie będzie dla Ciebie równie wielkim wyzwaniem, jak odpowiedzi na dwa pierwsze. Mając odpowiedź na trzy podstawowe pytania możesz przejść do kolejnych kroków.
W metodzie TOC stosujemy narzędzie zwane metodą Pięciu Kroków.
Metoda pięciu kroków to:
Aby skutecznie stosować metodę pięciu kroków, należy ją stosować w sposób ciągły. Najważniejsze, abyś miał narzędzia pozwalające na analizę bieżącej sytuacji oraz możliwość wypracowania sposobu poprawy.
Podstawowym celem działalności każdego przedsiębiorstwa jest wypracowanie jak najlepszego zysku. Tak więc, miary które zastosujesz do mierzenia postępu powinny się odnosić właśnie do zysku.
Takim narzędziem jest szeroko stosowane w Teorii Ograniczeń-rachunkowość przerobu. (Throughput Accouncting)
Narzędzie to daje nam całkowicie odmienne spojrzenie na koszty w stosunku do tradycyjnej rachunkowości finansowo księgowej. Rachunkowość przerobu to:
Dysponując tymi składnikami możemy obliczyć podstawowy wskaźnik ROI (Return on Investment) pokazujący zwrot z zainwestowanego kapitału i wyliczany wg formuły:
ROI = (Przerób – Koszty Operacyjne) / Inwestycje
Widać jak na dłoni, że zwiększanie przerobu, a także redukcja kosztów operacyjnych i inwestycji, powoduje wzrost wskaźnika ROI.
Teoria ograniczeń preferuje działania dążące do zwiększenia przerobu. Wynika z stąd, że o ile ograniczenie kosztów ma swoją granicę jednak zwiększanie przerobu jest drogą do poprawy wyniku.
Metoda Pięciu Kroków w TOC koncentruje się na lokalizacji ograniczeń procesu (wąskiego gardła) i znalezieniu sposobu na zwiększenie zdolności produkcyjnych.
Podejmowane działania, nie zawsze niosą zwiększenia kosztów, ale dość często oznaczają wręcz coś przeciwnego. Niejednokrotnie wystarczy rzucić nowe światło na procesy produkcyjne i wdrożyć zmiany organizacyjne.
Narzędzie do planowanie zdolności produkcyjnych (RCCP, CRP) oparte jest m.in. na analizie nominalnych zdolności produkcyjnych. Analiza ta opiera się na macierzy kompetencji oraz kalendarzach pracy zasobów produkcyjnych.
Analizy te dotyczą wszystkich dostępnych zasobów takich jak:
Narzędzie te wspomaga planistę w podjęciu decyzji, co produkujemy kiedy produkujemy i w jakiej ilości.
Praca planisty zawsze związana jest z podejmowaniem decyzji, mających na celu rozwiązywaniem problemów związanych z brakiem mocy produkcyjnych.
Planista może wykorzystać jedną z wielu możliwości takich jak:
Każdą z możliwości należy jednak ocenić pod kątem, jak wpłynie ona na przerób i czy wskaźnik ROI się poprawi czy pogorszy. Na wszystkie skutki tych działań należy patrzeć kompleksowo.
Dzięki wskaźnikowi ROI i temu, jak jest skonstruowany możemy analitycznie rozważyć, czy podjęte działania poprawią czy pogorszą zysk firmy.
Niezbędne wsparcie Planisty daje tu system klasy ERP. Poza standardową analizą zasobów wynikających z kompetencji i dostępności można zintegrować wskaźnik ROI z rachunkowości przerobu i dostarczyć planiście informacje o jakości stworzonego planu z punktu widzenia celu przedsiębiorstwa.
Korzyści ze wdrożenia zasad Teorii Ograniczeń to przede wszystkim nowe spojrzenie na firmę i produkcję. Nowe wskaźniki pozwolą na bieżąco ocenić plan produkcyjny jest zbieżny z wyznaczonymi celami.
Nowe wskaźniki pozwolą nie tylko na usprawnienie i lepsze wykorzystanie wąskiego gardła, ale także zmniejszenia poziomu zapasów będących wynikiem zbyt dużych partii produkcyjnych.
Wskaźniki wykorzystywane w rachunkowości przerobu są proste do wdrożenia a dostarczają cenną informację zarządczą.
Podczas wdrażania filozofii Teorii ograniczeń w przedsiębiorstwie, możesz napotkać opór organizacji przed zmianą sposobu myślenia.
Dla przykładu dotychczasowe wskaźniki OEE (efektywności wykorzystania maszyn) pokażą kierownikowi produkcji, że niektóre maszyny stoją i nie produkują. Dotychczas cały czas produkowały aby, osiągnąć jak najwyższy wskaźnik OEE.
Natomiast to czy to, co zostało wyprodukowane zostanie szybko sprzedane nie jest w zakresie zainteresowania naszego kierownika produkcji.
Dział handlowy będzie się chciał zabezpieczyć się przed brakiem wyrobów. Handlowcy będą przygotowywać wysokie prognozy sprzedaży co będzie skutkowało zwiększeniem zapasów z jednoczesnym brakiem sprzedaży.
Efektem takiego działania jest niezmieniony poziom przerobu z jednoczesnym zwiększeniem inwestycji (w tym przypadku zapasów) co w efekcie wskaźnik ROI będzie się obniżał.
W gestii Zarządu pozostają decyzje co do określenia celu przedsiębiorstwa. To czy celem będzie maksymalne wykorzystanie maszyn i pracowników czy, też efektywny ROI.
Chcesz wiedzieć więcej o TOC w produkcji, napisz do nas.